Cesja wierzytelności polega na przeniesieniu zobowiązania na osobę trzecią. Wierzytelnością może być jakakolwiek umowa, która sprawia, że jedna osoba ma prawo żądać od drugiej spełnienia konkretnych świadczeń, zawartych w dokumencie.
Osoba, która zdecyduje się na kupno wierzytelności to cesjonariusz, a ta która ją zbywa to cedent.
Cesja może zostać zawarta pomiędzy osobami prawnymi, fizycznymi oraz podmiotami, które zajmują się prowadzeniem działalności gospodarcze. Można przelać całą wierzytelność albo tylko jej wybraną część. Możliwa jest sprzedaż cesji, a także darowizna lub inna forma, która opiera się na przeniesieniu praw własności.
Przedmiotem cesji może być dowolna umowa, chyba że prawo stanowi inaczej. Jest to dokument, który ma formę cywilnoprawną, co oznacza, że muszą się w niej znaleźć dane osobowe obu stron: imię, nazwisko, adres zamieszkania, numer PESEL, numer dowodu osobistego. Konieczne jest także dokładne zapisanie, co stanowi przedmiot cesji. Ważne jest to, aby umowa została zawarta w trzech egzemplarzach, z czego jedna musi trafić do dłużnika.
Bardzo ważne jest to, aby umowa cesji została sporządzona na piśmie – wtedy w przypadku wątpliwości lub problemów wszystko jest zapisane i dzięki temu można rozwiać ewentualne problemy. Konieczne jest bardzo dokładne opisanie przedmiotu cesji, a także stosunku prawnego.
Możliwa jest cesja wierzytelności, nawet jeśli w chwili przelewu praca nie została jeszcze dokonana. Przykładowo można dokonać cesji wierzytelności za remont, który ma się dopiero odbyć. Umowa może zostać podpisana, nawet jeśli dłużnik nic o tym nie wie. Nie musi on wyrażać zgody na cesję, chyba że w trakcie podpisywania umowy nie zgodził się na nią, jednak jest to rzadko praktykowane. Fakt, że doszło do cesji w żadne sposób nie zmienia sytuacji dłużnika – dalej jest zobowiązany do spłaty zobowiązań określonych w umowie.
Pewnego rodzaju problem stanowi kwestia, czy możliwe jest odliczenie podatku VAT w przypadku cesji wierzytelności – pojawiają się różnego rodzaju interpretacje prawne. Organy podatkowe często uznają, że cesję wierzytelności można potraktować tak jak ściąganie długów, dlatego też podlega ona typowemu opodatkowaniu VAT i nie ma możliwości bycia zwolnionym z płatności podatku.
Druga interpretacja mówi, że kiedy indywidualna osoba nabywa wierzytelność to nie jest to ściąganie długów i istnieje możliwość odliczenia podatku VAT. Pojawiło się nawet kilka wyroków Sądu Administracyjnego, które potwierdziły takie zachowanie.
