Sposobów na dodatkową formę dochodu dla osób pozostających na rencie z pewnością jest co najmniej kilka, jednak coraz większa część osób decyduje się na własną działalność gospodarczą. Prawo do renty określane jest przed Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyznawane jest w oparciu o zdolność lub niezdolność do pracy.
Przepisy ustawy emerytalnej nie wymieniają, jako warunku do nabycia prawa do świadczenia, zakończenia okresu aktywności zawodowej. Warto zatem podkreślić, że możliwość prowadzenia takiej działalności dla rencisty istnieje i nie jest w żaden sposób ograniczona.
O czym zatem należy pamiętać? Jeżeli otrzymujemy świadczenie i dopiero zakładamy naszą działalność musimy pamiętać aby poinformować ZUS i jednocześnie przekazać informacje o wysokości planowanego dochodu. Każdy rencista lub emeryt wykonujący pracę zarobkową, pracujący na tzw. etacie lub uzyskujący dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej jest zobligowany do dostarczenia zaświadczenia (lub oświadczenia) o wysokości osiągniętego przychodu. Taki dokument musi być dostarczony po zakończeniu roku, najpóźniej ostatniego dnia lutego roku następnego.
Należy bezwzględnie pamiętać o obowiązku opłacania składek do ZUS. W tym przypadku (poza dobrowolnymi składkami na ubezpieczenie chorobowe) jest to obligatoryjne. Inaczej wygląda sprawa z składkami na ubezpieczenie zdrowotne. Rencista nie jest zobowiązany do odprowadzania składki, w takim przypadku, jeśli wysokość otrzymywanej renty jest mniejsza niż minimalne wynagrodzenie (w 2013 roku wynosi 1600 zł brutto), a przychody z tytułu prowadzenia działalności nie przekraczają 50 procent najniższej emerytury.
Forma uzyskiwanego dochodu oraz jego wysokość powodują określone skutki dla wysokości otrzymywanego świadczenia z ZUS. Wysokość uzyskiwanych dochodów może być podstawą do ewentualnego obniżenia lub zawieszenia wypłacanego świadczenia.
Kiedy rencista nie musi obawiać się takiej sytuacji? Otóż, w przypadku kiedy przychód osiągnięty z tytułu prowadzenia działalności nie będzie większy niż 70 procent przeciętnego wynagrodzenia, renta nie może zostać przez ZUS pomniejszona. Jeśli jednak przychody przekroczą 70 procent, ale zmieszczą się w przedziale do 130 procent przeciętnego wynagrodzenia wysokość świadczenia zostanie obniżona. Natomiast gdy przychód osiągnie wysokość przekraczającą 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia to świadczenie zostanie zawieszone. W tym też przypadku za przychód przyjmuje się przychód stanowiący podstawę wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych.
Kiedy nie obowiązują powyższe ograniczenia dla rencistów? Ograniczenie możliwości dorabiania do renty nie dotyczy osób uprawnionych do otrzymywania renty dla inwalidów wojennych, renty dla inwalidów wojskowych (których niezdolność do pracy pozostaje w związku ze służbą wojskową) oraz uprawnionych do otrzymywania po tych osobach renty rodzinnej, kiedy śmierć tej osoby nastąpiła w związku ze służbą wojskową.