Ustawa o rachunkowości nie wyjaśnia szczegółowo, jak dokonać oceny z utraty wartości aktywów. Znajduje się w niej jedynie definicja „trwałej utraty wartości”, która jest i zachodzi wtedy, kiedy to istnieje duże prawdopodobieństwo, że składnik tych aktywów nie przyniesie w przyszłości korzyści ekonomicznych (w części lub w całości).
Uzasadnia to dokonanie odpisu aktualizacyjnego doprowadzającego wartość składnika inwestycji wynikającą z ksiąg rachunkowych do ceny sprzedaży netto. W przypadku jej braku, do ustalonej w inny sposób wartości godziwej. Jeżeli ustalenie ceny sprzedaży netto składnika jest niemożliwe, należy w inny sposób jego wartość godziwą określić (na dzień bilansowy).
Za cenę składnika netto (sprzedaży) określa się cenę możliwą do uzyskania w danym dniu bez podatku od towarów, usług zmniejszoną przez upusty, rabaty itp. oraz koszty związane z przyłączeniem aktywów do sprzedaży.
Wartość godziwa to kwota, na jaką składnik mógłby być wymieniony. Odpis z tytułu utraty trwałej aktywów finansowych ujmuje się w korespondencji z kosztami finansowymi.
Utrata wartości aktywów analizowana jest między innymi w odniesieniu do:
– środków trwałych (oprócz tych do zbycia)
– nieruchomości inwestycyjnych (model kosztu historycznego)
– inwestycji w jednostki zależne, stowarzyszone, wspólne przedsięwzięcia
Na każdy dzień powinny one ocenić, czy istnieją przesłanki wskazujące, że nastąpiła utrata wartości aktywów posiadanych. Przesłanki dzielą się na pochodzące z zewnętrznych źródeł informacji (np. istotne i niekorzystne zmiany technologiczne lub rynkowe, wzrost stóp procentowych) oraz wewnętrznych źródeł informacji (np. dane aktywa straciły przydatność, aktywa zostały zniszczone).
Jeżeli przesłanki istnieją (zachodzą) należy przeprowadzić testy. Przy założeniu stwierdzenia, że wartość odzyskiwalna jest poniżej wartości bilansowej, powinno się obniżyć wartość bilansową poprzez dokonanie odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości aktywa.
Co roku powinno się przeprowadzić się test na utratę:
– wartości firmy
– wartości niematerialne o określonym okresie użytkowania
– wartości niematerialne w budowie
Ważna jest wartość użytkowa. Jest to wartość bieżąca przyszłych przepływów pieniężnych generowanych przez analizowanie składnika aktywów lub grupy. Dla oszacowania wartości użytkowej potrzebne jest przygotowanie prognoz przepływów pieniężnych i ustalenie stopy dyskontowej.
