Urlop wypoczynkowy to zagwarantowane w Konstytucji i Kodeksie Pracy uprawnienie pracownika, polegające na zwolnieniu go z obowiązku pracy w celu regeneracji sił.
Powinien być wykorzystywany w naturze. Pracownik może wykorzystać go w częściach ale przynajmniej jedna z tych części powinna dawać 14 dni nieprzerwanego wypoczynku. Co ważne, urlop wypoczynkowy jest w pełni płatny.
Co do zasady wymiar urlopu wypoczynkowego wynosi 20 dni lub 26 dni. Wszystko zależy od tego, jaki staż zawodowy posiada pracownik. Jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat, i bierzemy tutaj pod uwagę pracę we wszystkich zakładach pracy, w jakich miał możliwość pracować, będzie mógł wykorzystać 20 dni urlopu. W przypadku, kiedy jego staż wynosi powyżej 10 lat, wymiar urlopu wzrasta do 26 dni.
Wbrew pozorom nie tak trudno uzyskać urlop 26-dniowy, ponieważ do tych 10 lat stażu wlicza się także okresy nauki. I tak: zasadnicza szkoła zawodowa ( lub równorzędna ) – tutaj bierze się pod uwagę przewidziany czas nauczania, który jest przewidziany programem nauczania ale nie więcej niż 3 lata. W przypadku średniej szkoły zawodowej pracownik zyskuje 5 lat, średnia szkoła ogólnokształcąca daje 4 lata do stażu pracy, szkoła policealna 6 lat a szkoła wyższa ( także licencjat ) to już 8 lat.
Jeżeli więc pracownik ukończył studia wyższe, posiada już 8 lat stażu pracy. Wystarczy, że po studiach przepracuje jeszcze 2 lata i już może cieszyć się urlopem w wymiarze 26 dni. Nauka podjęta ale nieukończona niestety nie jest wliczana po stażu. Jeżeli pracownik pracował w trakcie nauki, wybiera się, co jest dla niego korzystniejsze, czy wliczenie okresu pracy czy okresu nauki. Warto także pamiętać, że nie można sumować okresów nauki, np. policzyć liceum ogólnokształcącego i studiów łącznie, co dałoby już 12 lat.
Pracownik nabywa prawo do urlopu wypoczynkowe z początkiem każdego nowego roku kalendarzowego. Tak więc, z 1 stycznia może już wykorzystać całe 20 lub 26 dni, ponieważ urlop nabywa się z góry. Inaczej mają się sprawy w przypadku pracownika, który podjął pierwszą pracę. Wtedy obowiązuje inne zasady nabywania urlopu. Przede wszystkim, pracownik zyskuje prawo do urlopu wypoczynkowego jeszcze w tym roku, w którym rozpoczął pracę. Tutaj urlop nabywany jest z dołu, czyli po każdym przepracowanym miesiącu. Uznaje się w tym przypadku, że termin miesiąca upływa, gdy upływa dzień, który bezpośrednio poprzedza dzień, odpowiadający datą dniowi, kiedy pracownik podjął pracę. Pracownik zyskuje wtedy urlop w wymiarze 1/12 urlopu, który przysługiwałby mu po przepracowaniu roku. Łatwo policzyć, że za miesiąc pracy taki pracownik zyskuje 1, 66 dnia urlopu. Pracodawca może ale nie musi zaokrąglić to do 2 pełnych dni.
