Zostanie syndykiem wymaga posiadania sporej wiedzy oraz doświadczenia, ponieważ zajmuje się przeprowadzaniem postępowania upadłościowego.
Aby wykonywać taką pracę należy posiadać odpowiednią licencję oraz spełnić wszystkie wymagania określone w ustawie i zdać egzamin, który jest organizowany przez resort sprawiedliwości. Funkcja syndyka może być pełniona zarówno przez osobę fizyczną, jak i przez spółkę handlową.
O licencję mogą ubiegać się obywatele Polski oraz innych krajów europejskich, którzy znają język polski w wystarczającym zakresie. Do innych wymagań należy pełna zdolność do czynności prawnych, ukończenie studiów wyższych i nieposzlakowana opinia.
Przyszły syndyk nie może być karany za przestępstwo, ani podejrzany lub oskarżony o przestępstwo, które ścigane jest z oskarżenia publicznego. Nie powinien być także wpisany do rejestru dłużników niewypłacalnych Krajowego Rejestru Sądowego. Istotny jest stan zdrowia, który musi umożliwiać wykonywanie powierzonych czynności.
Osoba pragnąca pełnić funkcje syndyka powinna w ciągu 15 lat przed ubieganiem się o licencję przez przynajmniej 3 lata zarządzać majątkiem upadłego. Funkcji tej nie może pełnić wierzyciel oraz dłużnik upadłego, a także pracownik lub osoba bliska.
Aby uzyskać licencję konieczną do wykonywania obowiązków syndyka, należy złożyć egzamin przygotowywany przez resort sprawiedliwości. Egzamin jest pisemny oraz ma formę testu z pytaniami zamkniętymi i zadania problemowego. Aby otrzymać wynik pozytywny trzeba uzyskać minimum 75 punków na 100 z części zawierającej pytanie zamknięte oraz 20 na 30 punktów za rozwiązanie zadania problemowego.
Syndyk działa jako pełnomocnik sądu i jego zadaniem jest przejęcie i zarządzaniem majątkiem osoby prywatnej lub firmy, która została postawiona w stan upadłości. Do jego obowiązków należy zawiadomienie o upadłości komornika, wierzycieli, banków oraz inne instytucji.
Wśród najważniejszych zadań syndyka znajduje się także przygotowanie spisu inwentarza oraz oszacowanie masy upadłości. Konieczne jest również ustalenie tak zwanego planu likwidacyjnego, który określa sposób sprzedaży majątku upadłego. Po przeprowadzeniu likwidacji uzyskane pieniądze trzeba rozdzielić między wierzycieli, zgodnie ze sporządzoną listą.
Syndyk ponosi odpowiedzialność za majątek, który przejął, dlatego powinien go nadzorować, co oznacza między innymi zabezpieczenie przed kradzieżą, a także zniszczeniem. Za wykonywanie tych zadań przysługuje mu wynagrodzenie, które wynosi 3% masy upadłościowej.