Obowiązkiem każdego przedsiębiorcy jest opłacenie w ustawowym terminie podatków oraz składanie w urzędzie skarbowym obligatoryjnych deklaracji PCC-3. Ewentualne spóźnienia bądź błędy narażają właściciela firmy na różne konsekwencje ze strony organów podatkowych.
W zależności od stopnia przewinienia są to grzywna, mandat skarbowy lub nawet wyrok sądowy i pozbawienie wolności. Przed negatywnymi skutkami przedsiębiorcę może uchronić jednak instytucja czynnego żalu (art. 16. kodeksu karnego skarbowego). Na jego mocy karze za przestępstwo lub wykroczenie skarbowe nie podlega sprawca, który po popełnieniu czynu zabronionego powiadomił o tym organ powołany do ścigania i ujawnił istotne okoliczności czynu, w szczególności osoby, które współdziałały w jego popełnieniu.
Samo złożenie czynnego żalu nie jest jednak gwarancją uniknięcia kary. Czynny żal nie jest skuteczny w sytuacji gdy:
- sprawca został już wezwany w związku z popełnionym czynem zabronionym, a organy podatkowe udokumentowały już popełnienie wykroczenia,
- sprawa jest w trakcie postępowania kontrolnego,
- sprawca nakłaniał inną osobę lub osoby do popełnienia przestępstwa skarbowego.
Ponadto należy uiścić stosowną opłatę wraz z naliczonymi za zwłokę odsetkami oraz złożyć deklarację. Czynny żal chroni prze dodatkowymi karami, ale nie zwalnia z obowiązku uregulowania zaległości.
Zawiadomienie o popełnieniu czynu zabronionego należy złożyć w formie pisemnej osobiście w urzędzie skarbowym lub za pośrednictwem poczty. Podatnikowi nie przysługuje prawo odwołania się od decyzji US. Nie ma urzędowego wzoru na zawiadomienie o popełnieniu czynu zabronionego. W piśmie powinny jednak znaleźć się następujące informacje:
- dane osoby, która wnosi zawiadomienie,
- charakter popełnionego czynu zabronionego,
- ważne okoliczności towarzyszące popełnieniu czynu,
- dane osób, które miały związek z popełnionym czynem,
- czy dany czyn został naprawiony, a jeśli nie to w jakim terminie zostanie uiszczona zaległa opłata wraz ze stosownymi odsetkami.
Można również wspomnieć, że zdarzenie miało charaktery incydentalny i zdarzyło się np. po raz pierwszy w ciągu kilkunastu lat prowadzenia działalności gospodarczej.
Sprawca czynu zabronionego składania stosowne zawiadomienie, w którym ujawnia okoliczności zaistnienia zdarzenia oraz ewentualne dane osób współdziałających. Ponadto jego obowiązkiem jest:
- uiścić wymaganą należność najpóźniej w terminie wyznaczonym przez US – nie musi być to więc w terminie składania czynnego żalu,
- złożyć wszystkie przedmioty podlegające obowiązkowi, którego podatnik wcześniej nie dopełnił.
Czynny żal powinien być zaadresowany do naczelnika wybranego urzędu skarbowego. Nie ma jednak ustalonego terminy na dobrowolne przyznanie się do popełnienia czynu zabronionego. Jednak czynny żal może zostać uznany za skuteczny tylko wówczas, gdy został złożony zanim urząd skarbowy zdążył udokumentować jego popełnienie. Powinno się to odbyć zanim urząd skarbowy wezwie podatnika do uregulowania popełnionego czynu zabronionego.
Czynny żal – wzór pisma:
Miejscowość, Data
Imię i Nazwisko
Adres
Kod pocztowy
NipNaczelnik Urzędu Skarbowego
Adres
Kod pocztowy
Czynny żal – Zawiadomienie o popełnieniu czynu zabronionego
Na podstawie art. 16 § 1 Kodeksu karnego skarbowego zawiadamiam o popełnieniu przeze mnie czynu zabronionego polegającego na tym, że ……………………………………………
Niedotrzymanie ustawowych obowiązków jako podatnika wynikało z faktu, iż:……………………………………………
Informuję również, że w dniu…………………………………………… wywiązałem/łam się z zaległych zobowiązań dokonując ……………………………………………
W związku z powyższym wnoszę o odstąpienie od stosowania sankcji przewidzianych w KKS.
Z poważaniem
Podpis
