Każdy obywatel Polski opuszczający miejsce pobytu stałego lub też czasowego ma w myśl art. 33 pkt. 1 ustawy o ewidencji ludności z dnia 24 września 2010 r. obowiązek wymeldować się najpóźniej do dnia miejsca aktualnego pobytu. W przypadku gdy obowiązek ten nie zostanie dopełniony zostaje wszczęte wymeldowanie trybem administracyjnym. Procedura ta może zostać wszczęta z urzędu lub na wniosek właściciela bądź innego podmiotu posiadającego tytuł prawny do nieruchomości, na której zameldowana jest osoba będąca przedmiotem wniosku zgodnie z art. 35 ustawy o ewidencji ludności.
Przebywanie stałe oraz czasowe
Stały pobyt wymagający zameldowania określony został w art. 25 ust.1 ustawy o ewidencji ludności jako zamieszkiwanie w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego przebywania. Ust. 2 przytoczonego powyżej artykułu reguluje również definicję pobytu czasowego jako przebywanie bez zamiaru zmiany miejsca pobytu stałego w innej miejscowości pod oznaczonym adresem lub w tej samej miejscowości pod innym adresem.
Należy pamiętać że zameldowanie w innym miejscu na pobyt czasowy nie oznacza jednoczesnego wymeldowania dotychczasowego pobytu stałego. Jest to jedynie dopełnienie obowiązków, które ustawa nakłada na każdego obywatela w zakresie ewidencji meldunkowej.
Zmianą pobytu stałego również nie zawsze można nazwać wyjazd za granicę, przypadek ten stanowi osobną kategorię w dziedzinie meldunków. Zmiana pobytu stałego następuje podczas dobrowolnej zmiany trwałego miejsca zamieszkania, czym nie można nazwać czysto zarobkowy wyjazd poza granice kraju. Sytuacja ta nie zachodzi jeżeli osoba wyjeżdżająca deklaruje chęć powrotu do lokalu, w którym jest zameldowana.
Ingerencja osób trzecich
W trakcie przeprowadzania procedury wymeldowywania sprawdzane jest czy osoba wymeldowywana faktycznie opuściła lokal z własnej woli, a nie pod wpływem działania osób trzecich. Zgodnie z orzeczeniami sądowymi (wyrok NSA z 23 kwietnia 2001 r., sygn. akt V SA 3169/00) przesłanką opuszczenia dotychczasowego miejsca pobytu jest charakter trwały oraz dobrowolny. W związku z powyższym jeżeli osoba zainteresowana została usunięta z lokalu za pomocą przymusu fizycznego, psychicznego lub uniemożliwiono jej dostępu do lokalu, to nie można określić takiego opuszczenia za dobrowolne.
Niewystępowanie dobrowolności nie jest jednak utrudnieniem podczas procedury wymeldowania, czego przykładem jest eksmisja komornicza, podczas której dochodzi do przymusowej zmiany miejsca pobytu o charakterze trwałem, co wiąże się z przeprowadzeniem procedury wymeldowania.
Wniosek o wymeldowanie
W celu rozpoczęcia procedury wymeldowania w trybie administracyjnym niezbędne jest złożenie wspomnianego wcześniej wniosku. Wniosek ten powinien zawierać: dane osoby posiadającej prawa do lokalu z którego będzie wymeldowywana osoba trzecia, dane osoby wymeldowywanej, opis kiedy oraz w jakich okolicznościach nastąpiło opuszczenie nieruchomości przez przedmiot wniosku lub wskazanie przesłanek zgodnie z którymi dokonane zameldowanie jest bezprawne i powinno zostać zakończone. W przypadku opuszczenia przez osobę wymeldowywaną doczesnego lokalu i jest się w posiadaniu aktualnego miejsca przebywania ww. osoby należy również te informacje załączyć we wniosku. Dodatkowo do wniosku należy dołączyć:
kopię dokumentu potwierdzającego prawo do lokalu (umowa najmu, wypis z księgi wieczystej, wyrok orzekający o eksmisji osoby wymeldowywanej itp.),
potwierdzenia uiszczenia opłaty skarbowej,
w przypadku pełnomocnictwa w sprawie należy również załączyć dokument informujący o upoważnieniu osoby trzeciej do reprezentowania strony.
Złożenie kompletnego wniosku rozpocznie postępowanie, w trakcie którego zostaną przesłuchane obie strony sprawy (osoba wymeldowująca, wymeldowywana jak również świadkowie), zostanie przeprowadzona wizja terenowa na nieruchomości oraz pozostałe czynności mające na celu ustalenie stanu faktycznego dotyczącego meldunku podmiotu sprawy.
W przypadku niezadowolenia z wydanej decyzji istnieje możliwość odwołania w ciągu 14 dni.
