Pełnomocnictwo i upoważnienie to narzędzia, które pozwalają na oddelegowanie osób trzecich do wykonywania czynności w naszym imieniu. Jest to zgoda i decyzja na reprezentowanie lub zastępowanie osoby wystawiającej dokument przed różnego rodzaju urzędami, przedsiębiorstwami lub organami administracji państwowej.
Pełnomocnictwo a upoważnienie
Zarówno upoważnienie jak i pełnomocnictwo muszą wyrażać wolę. Istotą obu dokumentów jest upoważnienie określonej osoby, wskazanej precyzyjnie w treści, do dokonywania czynności w imieniu oraz na rzecz wystawcy dokumentu. Różnica prawna pomiędzy upoważnieniem a pełnomocnictwem polega na zakresie swobody w podejmowaniu decyzji przez osobę umocowaną danym dokumentem.
Upoważnienie jest pozwoleniem na wykonywanie określonych i powierzonych przez upoważniającego czynności, natomiast pełnomocnictwo jest zgodą wyrażoną przez osobę upoważniającą na wyrażenie woli przez osobę, której takich praw udzielono, ale w określonym treścią dokumentu zakresie. Najprościej mówiąc różnica pomiędzy tymi dwiema formami polega na tym, że mocodawca, czyli my, udzielamy upoważnienia do wykonania w naszym imieniu konkretnych czynności, które w jasny sposób są sformułowane w dokumencie lub zrozumiałe poprzez określenie miejsca wykonywania czynności. W przypadku spisania z osobą trzecią pełnomocnictwa wyrażany w ten sposób wolę i zgodę na to, by osoba w ten sposób uprawomocniona podejmowała w naszym imieniu wiążące decyzje. To dlatego waga obu dokumentów jest odmienna, tak jak odmienne są konsekwencje dla mocodawcy.
Rodzaje pełnomocnictw
Dostępne rodzaje pełnomocnictw to: ogólne, szczególne oraz rodzajowe. Pełnomocnictwo ogólne to bardzo szeroki zakres uprawnień przekazywanych pełnomocnikowi. Dotyczy podejmowania przez niego decyzji we wszelkich codziennych sprawach np. przedsiębiorstwa, fundacji czy innego zakresu spraw. Osoba umocowana w ten sposób występuje w imieniu swojego mocodawcy przed urzędami, sądami, osobami fizycznymi, podmiotami gospodarczymi. Jest władna do podejmowania ważnych decyzji, kluczowych dla firmy czy osoby mocodawcy.
Innym rodzajem pełnomocnictwa jest pełnomocnictwo rodzajowe, które uprawnia daną osobę do wykonywania określonych w dokumencie czynności i decydowania w granicach nałożonych uprawnień. Pełnomocnictwo szczególne natomiast musi wskazać bardzo wyraźnie i jednoznacznie czynność, którą ma do wykonania pełnomocnik. Najczęściej jest to wskazanie jednej i konkretnej czynności, ale cały czas z prawem do podejmowania w jej zakresie decyzji.
Upoważnienie, co powinno zawierać?
Jedną z ważniejszych kwestii, jakie powinny zostać zawarte w upoważnieniu jest zaznaczenie jego jednokrotności lub wielokrotności, krótko mówiąc czy upoważnienie ma charakter stały czy jednorazowy. Ważne jest też, aby pojawiła się w nim konkretna czynność, do której upoważniamy daną osobę, Jeżeli zakres upoważnienia jest określony bardzo miękko i pozostawia pole do interpretacji i manipulacji, konsekwencją może być przekroczenie świadome lub nieświadome uprawnień osoby wpisanej w upoważnienie. Natomiast, gdy zakres czynności potraktuje się zbyt wąsko, osoba upoważniona nie będzie miała możliwości realizacji czynności do jakich została powołana. Dlatego upoważnienie powinno bardzo precyzyjnie określać zestaw czynności, do wykonania których powołuje się daną osobę.
Kto może zostać upoważniony a kto pełnomocnikiem
Ponieważ pełnomocnik ma tak szerokie uprawnienia stanowiskiem tym zajmuje się wiele aktów prawnych: kodeks cywilny, kodeks postępowania cywilnego i karnego, przepisy administracyjne i podatkowe. Pełnomocnikiem może zostać każda osoba, która posiada minimum ograniczoną zdolność do czynności prawnych.
W przypadku udzielania upoważnień nie istnieją prawne ograniczenia dla osoby upoważnionej. Może to być członek rodziny, społeczności czy ktokolwiek obdarzany zaufaniem. Należy jednak pamiętać, że wykonuje on czynności w imieniu swojego mocodawcy i na jego rzecz ze wszystkimi przynależnymi konsekwencjami dla upoważniającego.
