Każdy odpad, który może stanowić zagrożenie dla naturalnych ekosystemów oraz zdrowia człowieka musi zostać zutylizowany zgodnie z obowiązującym prawem. Czym są odpady niebezpieczne? W jaki sposób należy je składować i jak przebiega ich utylizacja? Czy można je do czegoś wykorzystać? Zapraszamy do lektury.
Czym są odpady niebezpieczne?
Odpady niebezpieczne to ogólne pojęcie określające odpady, które, jeśli nie zostaną poddane właściwym procesom utylizacji, mogą powodować szkody dla środowiska naturalnego i żyjących w nim organizmów żywych, w tym oczywiście dla zdrowia ludzi. Nie ma tu znaczenia, czy szkody te powstaną natychmiast po przedostaniu się substancji do środowiska, czy też zostaną odsunięte w czasie o tygodnie lub miesiące.
Do odpadów niebezpiecznych należą:
- odpady przemysłowe,
- środki ochrony roślin,
- zużyte baterie i akumulatory,
- rozpuszczalniki,
- azbest,
- preparaty do konserwacji drewna i impregnaty,
- świetlówki,
- lampy fluorescencyjne.
Obowiązek utylizacji odpadów niebezpiecznych – kogo obejmuje?
Obowiązek właściwej utylizacji tych odpadów i pozostałości spoczywa na firmach, których działalność związana jest z produkcją, przetwórstwem i składowaniem substancji mogących stanowić zagrożenie. Należą do nich między innymi firmy poligraficzne, meblarskie, producenci nawozów sztucznych, niektóre firmy budowlane.
Od 1 stycznia 2021 roku każdy podmiot, którego działalność związana jest z wytwarzaniem odpadów niebezpiecznych, zobowiązany jest do dokonania wpisu w bazie danych o produktach i opakowaniach oraz gospodarce odpadami – BDO. Papierowe karty, które służyły dotychczas do ewidencji odpadów, obecnie są wycofywane z obiegu.
Przebieg procesu utylizacji odpadów niebezpiecznych
Sposób gospodarowania odpadami niebezpiecznymi regulowany jest przez Ustawę o odpadach. Opisuje ona zasady dotyczące składowania, transportu i utylizacji poszczególnych rodzajów odpadów niebezpiecznych – inaczej proces ten będzie przebiegał w przypadku ścieków przemysłowych, a inaczej w stosunku do odpadów i szkodliwych substancji powstających w przedsiębiorstwach poligraficznych czy firmach usuwających azbest.
Odbiór odpadów niebezpiecznych
Na rynku funkcjonują firmy, które oferują kompleksową obsługę i odbiór odpadów niebezpiecznych z całej Polski. Jedyne, co należy zrobić, to zgłosić potrzebę odbioru odpadów oraz określić rodzaj, składu, właściwości i sposób postępowania z przekazywanymi odpadami.
Należy pamiętać, że odbiór odpadów stanowiących szczególne zagrożenie, może się odbyć wyłącznie wtedy, gdy są one odpowiednio przechowywane w przystosowanych do tego celu pojemnikach.
Utylizacja odpadów niebezpiecznych – przechowywanie
Odpady niebezpieczne i szkodliwe powinny być przechowywane w przeznaczonych wyłącznie do tego celu, wydzielonych i oznakowanych strefach. W zależności od rodzaju przechowywanych odpadów, należy umieścić je w odpowiednich pojemnikach – mogą to być kontenery, zbiorniki, worki, a nawet pryzmy, pod warunkiem, że taki sposób magazynowania nie będzie powodował skażenia gleby oraz wód gruntowych. W każdym przypadku należy zabezpieczyć odpady przed dostępem pracowników zakładu, osób postronnych i zwierząt.
Na czym polega unieszkodliwianie odpadów?
Unieszkodliwienie odpadów polega na doprowadzeniu ich do takiego stanu, w którym nie są już niebezpieczne dla ekosystemu. Przeprowadzenie tych procesów jest konieczne, a dobór technologii oczyszczania jest uzależniony od rodzaju odpadów. Przekształcanie odbywa się za pomocą metod biologicznych, chemicznych lub fizycznych – spalania, autoklawowania, poddawania promieniowaniu czy dezynfekcji chemicznej.
Oczyszczanie pozwala na podzielenie odpadów niebezpiecznych na substancje, które nadają się jeszcze do odzysku. W ten sposób z odpadów można pozyskać na przykład metale ciężkie i poddać je dalszej obróbce, a pozostałości po utylizacji nie stanowią już zagrożenia dla środowiska naturalnego.
Farby produkowane na bazie rozpuszczalników oraz kleje stosowane w przemyśle poligraficznym nadają się natomiast do wytwarzania paliw alternatywnych.
Odpowiednia utylizacja odpadów niebezpiecznych jest niezwykle istotna dla powstrzymania dalszych negatywnych zmian w środowisku naturalnym i pozwala na odzyskanie i ponowne wykorzystanie surowców wtórnych.
Autor: ZEME Sp.zo.o
